De familie Farnese in Tuscia

Op het einde van de middeleeuwen konden de pausen hun macht in stand houden dankzij de militaire steun van enkele grote families (oorspronkelijk afkomstig van de welfen, aanhangers van het pauselijk gezag). De families Farnese, Orsini, Monaldeschi en Baglioni lieten tussen de middeleeuwen en de moderne tijd belangrijke sporen na in Tuscia. De familie Farnese had de meeste bezittingen. De meeste daarvan bevonden zich tussen Ischia en Farnese, maar vanaf de 13de eeuw voerden ze een expansiepolitiek en in de 15de eeuw slaagden ze erin om binnen te dringen in de Romeinse aristocratie, toen kardinaal Alessandro Farnese verkozen werd tot paus Paolo III in 1534. Hierdoor breidde hun heerschappij nog verder uit van Grotte di Castro, Montalto di Castro, Marta, Ronciglione en Caprarola.

Net zoals je een Italiaans dorp moeilijk kan voorstellen zonder plaatselijke bar, zo ook is de familie Farnese verbonden met het noorden van Lazio (Tuscia).

DSC_0178Om de sporen van de familie Farnese achterna te gaan, start onze route in Caprarola. In dit kleine dorpje staat het Palazzo Farnese. De bouw werd aangevat in 1521 door kardinaal Alessandro (de toekomstige paus Paolo III) volgens een vijfhoekig ontwerp van Antonio da Sangallo de Jongere. De werken aan het paleis werden vanaf 1559 verdergezet op initiatief van kardinaal Alessandro Farnese (neef van Paolo III), onder leiding van Vignola, die van het oorspronkelijk fort een 16de eeuwse monumentale villa maakte met Italiaanse tuinen. Alle bekende kunstenaars uit die tijd werkten mee aan het interieur, o.a. de gebroeders Zuccari. Dit Palazzo is een hoogtepunt van de Farneses in Tuscia.

Een andere getuigenis van de familie Farnese vinden we in Grotte di Castro. Het middeleeuwse stadje bevindt zich op een hoogte. Het stadhuis, dat in 1563 door een aardbeving werd verwoest, werd herbouwd door Vignola, de architect van kardinaal Alessandro Farnese. De nauwe straatjes leiden ons naar het sanctuarium van Maria SS. del Suffragio, dat vanaf 1624 werd herbouwd in opdracht van kardinaal Odoardo Farnese, naar het voorbeeld van de Chiesa del Gesù in Rome, eveneens volgens het ontwerp van Vignola.

Als we rond het meer van Bolsena rijden, zien we overal dorpen met een Palazzo Farnese. Deze werden steeds gebouwd door de favoriete architect van kardinaal Alessandro, nl. Antonio da Sangallo de Jongere. Gradoli, Capodimonte, Latera, en Valentano hebben allemaal een Palazzo Farnese en ook in Marta lieten de Farnese hun sporen na.

We rijden verder naar de zee en zo Cellere binnen tot aan het kleine versterkte centrum, gedomineerd door – ja alweer! – een palazzo Farnese. Het dorpje werd heraangelegd in de 16de eeuw, maar heeft zijn karakter van een 15de eeuws fort behouden. Buiten het kasteel loopt er een rechte weg naar de kerk van Sant’Egidio, een juweeltje, gebouwd rond 1513 in opdracht van kardinaal Alessandro Farnese (toekomstig paus Paolo III) samen met Antonio da Sangallo de Jongere.

En het houdt nog niet op. Ook in Ischia di Castro, één van de eerste bezittingen van de familie Farnese, is er een Palazzo Farnese, gebouwd in de 16de eeuw, en alweer een project van Antonio da Sangallo de Jongere. Ook in de kerk van Sant’Ermete is een doopvont bewaard, geschonken door de familie Farnese en versierd met de wapenschilden van de paus. Verder is ook het sanctuarium van de Madonna del Giglio versierd met fresco’s, waartoe ook de Farnesi opdracht gaven in de 15de eeuw.

farnese1We rijden ook naar Farnese, het dorpje met de naam dat verwijst naar de familie. Het was één van hun oudste bezittingen. Het dorp werd gedurende 250 jaar bestuurd door een tak van de familie en werd grondig verbouwd onder Mario Farnese (1579-1619). Het fort werd omgetoverd tot een paleis en door een viaduct verbonden met de tuinen. Ook de kerk van SS. Salvatore werd gerestaureerd en gedecoreerd met fresco’s van o.a. Orazio Gentileschi. Net buiten de oudste toegangspoort is er de kerk van S. Maria delle Grazie, met aangebouwd een clarissenklooster, gesticht door Isabella Farnese (dochter van Mario).

We sluiten af in Castro. Nadat in 1537 de familie Farnese het hertogdom van Castro verwierf, werd de stad grondig herbouwd om zijn nieuwe rol als hoofdstad en zetel van de aristocratie en van de hertog te kunnen vervullen. Dit was weeral een project van Antonio da Sangallo de Jongere en daarna van Vignola, in opdracht van de eerste hertog, Pier Luigi Farnese (zoon van Paolo III) en daarna door kardinaal Alessandro (neef van Paolo III). Hiervan bleven slechts enkele muurresten en tekeningen over, want in 1649 werd Castro volledig verwoest in opdracht van paus Innocenzo X Pamphili. De verwoesting van de stad betekende ook het einde van het hertogdom van Castro en ook het einde van de macht van de familie Farnese in noord Lazio.

Plaats een reactie